shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
اسدی توسی

اسدی توسی

ابونصر علی بن احمد اسدی توسی شاعر ایرانی قرن پنجم هجری و سرایندهٔ اثر حماسی گرشاسپ‌نامه است. وی به نقل مجمع الفصحاء در سال ۴۶۵ هجری درگذشت. آرامگاه وی در تبریز است. اسدی نظم گرشاسپ‌نامه را در سال ۴۵۸ هجری قمری به پایان رساند. گرشاسپ‌نامه در میان آثاری که به پیروی از شاهنامهٔ فردوسی نوشته شده‌اند، یکی از متنهای بسیار موفق به شمار می‌رود. اسدی توسی از چند جهت دیگر هم در تاریخ ادبیات ایران دارای اهمیت است: کهن‌ترین دستنویس فارسی که تاکنون به دست آمده ‌(الابنیه عن حقائق الادویه) به خط اسدی توسی است. افزون بر این وی نخستین واژه‌نامهٔ پارسی را (بنا بر آنچه تا امروز به دست ما رسیده‌است) به نام لغت فرس تدوین نموده است. متن کتاب گرشاسپ‌نامهٔ اسدی توسط آقای سیاوش جعفری از روی تصحیح زنده‌یاد حبیب یغمایی واژه‌نگاری شده است.

تولد:مشهد

تاریخ تولد:400

وفات:تبریز

تاریخ وفات:465

سوی تاملی شاد خوار آمدند

به نزدیک دریا کنار آمدند

پر انبوه مردم یکی جای بود

همه بومشان باغ و کشت و درود

مگر آب خوش کان ز باران بدی

بدلشان در اندوه و بار آن بدی

چو بر روی چرخ ابر دامن کشان

شدی چون صدف های لولو فشان

همه کوزه و مشک ها در شتاب

بکردندی از قطر باران پر آب

چو باران نبودی جگر تافته

بُدندی لب از تشنگی کافته

بپرسید ازیشان یل نامدار

که باران نبارد چه سازید کار

بتی را نمودند و لوحی بهم

ز مس لوح و آن بت ز چوب بقم

بر آن لوح چون خط یویانیان

چهل حرف و شش هیکل اندر میان

به باران چو داریم گفتند کام

برآریم این لوح و بت را به بام

پس این لوح و بت را به سر برنهیم

نیایش کنان دست بر سر نهیم

برهنه زن و مرد هر سو بسی

ازاری زده بر میان هر کسی

بگرییم و آریم چندان خروش

که دریا و کُه گیرد از ناله جوش

همان گه بر آید یکی تیره ابر

کند روی گردون چو پشت هژبر

چنان زآب دیده بشوید زمین

کزو موج خیزد چو دریای چین

یل نیو گفتا کنون کایدریم

کنید این که بی آزمون نگذریم

نگیرد چنین چاره گفتند ساز

جز آن گه که باشد به باران نیاز

کنون کآبمان هست ده ره بهم

گرآییم ناید یکی قطره نم