shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
بیدل دهلوی

بیدل دهلوی

میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی در سال ۱۰۵۴ هجری قمری در ساحل جنوبی رودخانهٔ «گنگ» در شهر عظیم‌آباد پتنه (هند) به دنیا آمد. وی اصلاً از ترکان جغتایی بود. بیدل در بیشتر علوم حکمی تبحر داشت و با طریقهٔ صوفیه نیز آشنا بود. او ابتدا «رمزی» تخلص می‌کرد تا این که بنا به گفتهٔ یکی از شاگردانش هنگام مطالعهٔ گلستان سعدی از مصراع «بیدل از بی نشان چه جوید باز» به وجد آمد و تخلص خود را به «بیدل» تغییر داد. علاوه بر دیوان اشعار، آثاری در نثر دارد که از آن جمله می‌توان به رقعات، نکات و چهار عنصر اشاره کرد. وی در تاریخ چهارم صفر ۱۱۳۳ هجری قمری در دهلی درگذشت.

تولد:عظیم‌آباد پتنه

تاریخ تولد:1054

وفات:دهلی

تاریخ وفات:1133

خلقی از پهلوی قدرت قصر و ایوان کرد طرح

ما ضعیفان طرح کردیم آنچه نتوان‌کرد طرح

سر به زانوی دل از ب‌ی‌دستگاهی خفته‌ایم

جامه‌ عریانی ما این گریبان‌ کرد طرح

بی‌تعلق عالمی دامان دشت ناز داشت

آرزوی خان و مان‌پرداز زندان‌ کرد طرح

تاکجا از طبع سرکش باید ایمن زیستن

چون ‌کمان ‌این ‌جنگجو در خانه ‌میدان ‌کرد طرح

کم نگردد چون نفس بی‌انقطاع زندگی

سودن دستی‌که طبع ناپشیمان‌کرد طرح

سخت دلکوب است مضمون‌یابی تدبیر رزق

گندم بسیار بر هم خورد تا نان کرد طرح

آسمان با شور دلها نسبت کهسار داشت

شیشه‌ای هرجا به‌سنگ آمد نیستان‌کرد طرح

بی‌تصنع خامهٔ نقاش آفات زمان

خواست‌توفال نقش‌بندد، رفت‌و انسان‌ کرد طرح

کلبهٔ ما ساز و برگ چشم پوشیدن نداشت

بوریا خواباند پهلویی‌که مژگان‌کرد طرح

هیچکس در چهاردیوار جسد آسوده نیست

یارب این منزل ‌کدامین خانه ویران‌کرد طرح

دلنشین ما نشد بیدل از این طاق و سرا

جز همین نقش‌کف‌ دستی‌ که دندان‌ کرد طرح