shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
نظام قاری

نظام قاری

نظام‌الدین محمود بن امیر احمد قاری یزدی معروف به «نظام قاری» شاعر سدهٔ نهم هجری است که دیوانی به نام «دیوان البسه» به تقلید از دیوان اطعمهٔ بسحق اطعمهٔ شیرازی ساخته است و در آن به پوشاک مردم زمانهٔ خویش پرداخته است. از وی ذکری در تذکره‌ها نیامده و از زندگانی وی اطلاعات زیادی در دست نیست. مطابق تحقیقی که ادوارد براون کرده است و با توجه به دورهٔ حیات شاعرانی که اشعارشان مورد استقبال و تقلید نظام قاری واقع شده است می‌توان استنباط کرد که وی در حوالی سال ۸۶۶ قمری زنده بوده است. تاریخ وفات وی در فرهنگ معین ۹۹۳ قمری ذکر شده که به نظر محمد مشیری غلط چاپی است و احتمال داده که در اصل ۸۹۳ قمری بوده باشد. دیوان البسهٔ وی اول بار در سال ۱۳۰۴ هجری قمری به همت میرزا حبیب اصفهانی -که پیشتر دیوان بسحق اطعمه را چاپ کرده بود- در استانبول چاپ شد و بعد از آن در سال ۱۳۵۹ شمسی به همت محمد مشیری با افست از آن چاپ و رتوش و غلط‌گیری به چاپ مجدد رسید.

تولد:یزد

تاریخ تولد:810

وفات:نامشخص

تاریخ وفات:893

اگر چه عرض هنر پیش یاربی ادبیست

زبان خموش ولیکن دهان پر از عربیست

در جواب او

ز اطلس فلکم پرده در طنبیست

بطاقچه مه و خور جام و کاسه حلبیست

بپرده شاهد کمخاو جلوه کرمیخک

بهم برآمده دستارکین چه بوالعجبیست

بصوف ازان جهت انگوره لقب کردند

که گه گهی لکه بروی زباده عنبیست

درین که صندلی بقچه کش بپایه رسید

سبب مپرس که آنرا دلیل بی سببیست

بر آمدن بهمه رنگ شرب و والا را

زعین قجه نمائی و غایت جلبیست

وجب وجب همه شب چارشب بپیمایم

چه صرفها که مرا در نهالی عزیست

بکیش کلکنه و دین فوطه حمام

که بقچه کردن سجاده عین بی ادبیست

برختخانه قاری خرام و زینت بین

که متکای مهش گردبالش طنبیست

ز نظم البسه قاری به فارسی گویان

زبان خموش ولیکن دهان پر از عربیست