shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
هلالی جغتایی

هلالی جغتایی

بدرالدین هلالی استرآبادی از بزرگترین شاعران اواخر قرن نهم و اوایل قرن دهم بوده است که اصالتاً از ترکان جغتایی است. او در هرات متولد شده است و از ملازمان امیر علیشیر نوایی بوده است. شهرت او در غزل است و مثنویهای شاه و درویش (شاه و گدا)، صفات‌العاشقین و لیلی و مجنون او نیز معروف است. امیر عبیدالله خان ازبک او را به جهت کینهٔ شخصی به تشیع متهم کرد و به قتل رسانید (این که او به راستی شیعه بوده یا نه را از روی اشعارش نمی‌توان استخراج کرد چرا که وی در آثارش گاه از خلفای راشدین و گاه از ائمهٔ شیعه نام برده و چنان می‌نماید که به مقتضای زمان به این سو و آن سو متمایل می‌شده است). مشهور است که سیف‌الله نامی در قتل او ساعی بود و از این جهت سال مرگ وی را به ابجد با عبارت «سیف‌الله کشت» (معادل ۹۳۶ هجری قمری) ضبط کرده‌اند. آثار هلالی جغتایی در گنجور به همت دوست گرامی آقای علی پی‌سپار و با استفاده از نسخهٔ تصحیح شده توسط شادروان سعید نفیسی در دسترس قرار گرفته است.

تولد:هرات

تاریخ تولد:880

وفات:نامشخص

تاریخ وفات:936

بیا، ای در جهان مشهور گشته

بصدر انجمن مغرور گشته

بهر کس تا بکی هر جا نشینی؟

خدا یار تو، گر تنها نشینی

دویدی سالها در هر طریقی

نشستی عمرها با هر رفیقی

بچشم خویشتن صد عیب دیدی

بگوش خویش صد غیبت شنیدی

بمردم این همه آمیختن چیست؟

برای خود بلا انگیختن چیست؟

گریزان باش، تا عیبت ندانند

رفیقان تو در غیبت نمانند

گر این نام و نشان گردد گم از تو

تو از مردم خلاصی، مردم از تو

ز غم یعقوب و یوسف هر دو رستند

که روزی چند در خلوت نشستند

پدر در کلبه احزان درآمد

پسر در خلوت زندان درآمد

یکی آخر عزیز مصر گردید

یکی در چشم خود نوری دگر دید

چو می در شیشه گر خلوت گزینی

دل از گرد کدورت پاک بینی

چو گل در پرده گر خلوت پسندی

برون آیی و بر مردم بخندی

بخلوت گر روی، از روی تحقیق

بچوگانت در آید گوی توفیق