shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
جلال عضد

جلال عضد

سید جلال الدین عضد یزدی معروف به جلال عضد و متخلص به «جلال» شاعر سدهٔ هشتم هجری و ستایندهٔ برخی امیران چوپانی و آل اینجو بوده است. وی فرزند سیدِ عَضُدِ یزدی از شاعران سدۀ هفت و هشت هجری، و از رجال دورۀ ابوسعید بهادر و وزیر امیر مبارزالدین و بزرگ سادات یزدی بود. تاریخ تولد و وفات جلال به درستی روشن نیست. از دیوان وی برمی‌آید که وی مدتی در شیراز اقامت داشته و به این ترتیب مدتی هم همدوره و هم همشهری شاعرانی چون حافظ و خواجو بوده است. در بخشی از اشعارش به تنگدستی خود در بخشی از زندگی اشاره کرده است. محل وفات او را یزد نوشته‌اند. او را همچون پدرش از وزرای آل مظفر نوشته‌اند. فرزندش نیز به شاعری اشتهار داشته است. حکایتی در باب کودکی وی در تذکرهٔ دولتشاه سمرقندی آمده است که معروف است: «گویند روزی محمد مظفر بمکتب درآمده دید که طفلی بکتابت مشغول است پرسید که این کودک پسر کیست گفتند پسر عضد است از ناصیه آن پسر فراستی تمام پیدا بود از معلم پرسید که کدام یک از این کودکان بهتر مینویسند مولانا گفت آنکه قلمتراش تیز دارد گفت قلمتراش که تیز است گفت هر کرا پدر متمول تر است گفت پدر که منعم تر است گفت آنکه وزیر سلطان باشد محمد مظفر تحسین کرده سید جلال را طلبید و گفت چیزی بنویس تا خطت را تماشا کنم سید جلال این قطعه را ببدیهه گفت و نوشت و بدست او داد: چهار چیز است که در سنگ اگر جمع شود لعل و یاقوت شود سنگ بدان خارایی پاکی طینت و اصل و گهر و استعداد تربیت کردن مهر از فلک مینایی با من این هر سه صفت هست ولی می باید تربیت از تو که خورشید جهان آرایی» دیوان جلال عضد بالغ بر چهارهزار بیت است. وی کتاب «سندبادنامه» را نیز به نظم درآورده است که به کوشش دکتر محمدجعفر محجوب منتشر شده است. دیوان جلال عضد به همت آقای سیدمحمدرضا شهیم و با استفاده از تصحیح دکتر علیرضا قوجه زاده هلانی در گنجور در دسترس قرار گرفته است.

تولد:یزد

تاریخ تولد:701

وفات:یزد

تاریخ وفات:799

در ره کعبه مقصود و بیابان حرم

هر که از سر نکند پای زهی سست قدم

زندگی با الم و زخم نخواهد مجروح

گر کشی عین کرامت بود و محض کرم

نبرد خواب مرا هیچ شب از دست خیال

دوست در پیش نظر چون بنهم دیده به هم

می نوشتم صفت شوق تو بر لوح درون

آتشی خاست که نه لوح بماند و نه قلم

من که با دوست نشستم به مراد دل خویش

اگرم جمله جهان دشمن جانند چه غم

حیف باشد که کسی محرم این راز شود

نیست با درد تو دل در حرم جان محرم

صنما روی بپوشان ز نظرها ورنه

بیم آنست که مردم بپرستند صنم

من که در خاک سر کوی تو مسکن دارم

فارغ از گلشن فردوسم و گلزار ارم

هر که با درد تو خوش گشت نجوید درمان

دل که با زخم تو خو کرد نخواهد مرهم

چون ببینم دهن تنگ ترا بیم بود

که به یک آه کنم عالم موجود عدم

چشم و دل لایق آن نیست که جای تو بود

تنگنایی ست پر از آتش و جایی پُرنم

دعوی عشق هر آن کس که کند همچو جلال

مدّعی باشد اگر هیچ بنالد ز الم