shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
شمس مغربی

شمس مغربی

ملا محمد شیرین مغربی تبریزی معروف به شیرین یا ملامحمد شیرین و مشهور به شمس مغربی (۷۴۹–۸۰۹ هجری) صوفی و شاعر ایرانی نیمه دوم قرن هشتم هجری است. سال و محل وفات وی را یکی از سالهای ۸۰۹ تا ۸۱۰ قمری در سرخاب تبریز نوشته‌اند. وی در حظیره بابافرید به خاک سپرده شده است. علت ناموری و تخلص وی به مغربی را عده‌ای سفر او به مغرب و خرقه پوشیدن از دست یکی از منسوبین ابن عربی می‌دانند. مغربی در طریقت پیرو اسماعیل سیسی از یاران نورالدین عبدالرحمان اسفراینی و مصاحب کمال الدین خجندی بود. علاوه بر اشعار فارسی، اشعاری به زبان عربی و فهلوی آذری از وی به دست رسیده‌است. دیوان مغربی حاوی سه هزار بیت در قالب غزل، ترجیع بند و رباعی است که مضمون بیشتر آنها موضوعات عرفانی به ویژه وحدت وجود، اهمیت سلوک، تقرب و حسب حال عرفانی سالک است. علاوه بر دیوان فارسی، اشعاری به زبان عربی و فهلوی آذری این آثار از او بر شمرده شده است: اسرار الفاتحه، رسالهٔ جام جهان‌نمادر شرح آراء ابن عربی، منتخبی از شرح قصیده تائیه ابن فارض، درالفرید فی معرفة التوحید به زبان فارسی در توحید و افعال و صفات حق، نزهة الساسانیه، نصیحت نامه، ارائة الدقایق فی شرح مرآت الحقائق. دیوان فارسی مغربی به همت چندی از همراهان گنجور آماده و در بخش‌های زیر در دسترس قرار گرفته است:

تولد:تبریز

تاریخ تولد:749

وفات:نامشخص

تاریخ وفات:809

ادرلی راح توحید الا یا ایها الساقی

ارحنی ساعه عنی و عن قیدی و اطلاقی

به جام صرف توحیدم بدان سان محو کن از خود

که از فانی شوم فانی و با باقی شوم باقی

و اشربنی حمیاه بکاس من محیاه

واعطرنی بریاه و ذوق اهل اذواقی

شراب ناب توحیدم تواند وارهانیدن

ز دست شرک و کفر و دین و سالوسی و زراقی

ولا تسالنی عن فضلی وعن جمعی و عن وصلی

و عن فقدی و عن وجدی و عن حالات اشواقی

تویی چون فصل و وصل من، تویی چون فرق و جمع من

تویی چون فقد و وجد من بل از من هم تو مشتاقی

اما تنظر الی حالی اما تنظر الی بالی

اما تنظر الی ذاتی و اسمایی و اخلاقی

تویی از دیده عشاق ناظر در پری رویان

که حسن جمله خوبان و نور چشم عشاقی

ندانم مغربی خود کیست کو پیوسته می گوید

انا الشمس التی طلعت و هذا نور اشراقی