ملا احمد نراقی

چون شنید این از شعیب آمد خطاب

آمد از حق از پس چندین حجاب

کافرین بر همت والای تو

هشت جنت عرصه ی یغمای تو

چون تو جز ما را فشاندی آستین

ما گرفتیم آستینت ای گزین

ما گرفتیم آستینت سوی خویش

می کشیم از مهربانی پیش پیش

چون از آن ما شدی زان توایم

هم انیس جان جانان توایم

گر تو دادی در ره ما دیده ها

دیده هایت را منم خود خونبها

چون تو ما را برگزیدی از همه

برگزینیمت به ناز و طنطنه

هم فرستیمت کلیم خویش را

آن شهنشاه وفا اندیش را

می فرستم بهر خدمتکاریت

از پی دلجویی و دلداریت

تا برای خدمتت بندد کمر

تا نهد بر حکم و فرمان تو سر

موسی و فرعون قبطی واگذار

کار اسرائیلیان موقوف دار

موسیا سوی مداین راه گیر

راه بر کوی دل آگاه گیر

موسیا سوی مداین کن شتاب

سوی آن در بحر شوقم آشتاب

موسیا چوب شبانی نه بدوش

رو سوی آن پیر پرجوش و خروش

آشیان ایمن و عنقای طور

ای نهنگ پیل غره کوه نور

خواجگی بگذار خدمتکار شو

از برای یار ما رهیار شو

هین برو سوی مداین زود زود

گله اش افتاده آخر در ورود

گله اش را سوی صحرا باز کش

گه بابکار و گهی کهسار کش

گله می گردان و با ما راز کن

هی هئی بر یاد ما آغاز کن

دشت را بر یاد ما گلزار کن

کوه را از یاد ما اهوار کن

آری آری ای پسر گرچه شعیب

خود منزه بود از هر نقص و ریب

تارکش را بود تاج سروری

قامتش را خلعت پیغمبری

از محبت یافت لیکن این بها

کش شبانی کرد موسی سالها

بنده ی او کرد آنگه شایگان

خواجگی کن بر تمام خواجگان

در سرایش هرکه دربانی کند

موسی عمرانش چوپانی کند

ای گروه دوستان شادی کنید

عید نوروز است میرادی کنید

عاشقان را عید باشد ماه و سال

نی چه عید کودکان وهم و خیال

کودکان را عید لهو است و لعب

عید عاشق عید عشق است و طرب

عامه را عیدت بغیر از نام نیست

آری آری فرق در ایام نیست

عامه اندازند صد شور و شغب

روز عید و دل پر از ویل و کرب

جامه ها پوشند سبز و سرخ و زرد

سینه هاشان لیک پر اندوه و درد

بلکه فکر جامه و حلوای عید

بارها راهست سرباری مزید

عید شیرین است اگر حلوا نبود

خاصه بهر آنکه خود بابا نبود

شام عید آن بینوا در گیرودار

هین برو جامه بخر حلوا بیار

گوید ای خاتون ببین کیسه تهی ست

گویدش کودک نداند هست نیست

گر کسی را دیده ی بینا بود

عید نبود ماتم بابا بود

عید های عامه را عیدی مگو

عید تقلید و مجاز است ای عمو

عید نبود غیر عید عاشقان

عید شادی هست خاص عاشق آن

عید عاشق هست عید راستی

عیدها لفظ است آن معناستی

خوشتر از دوران عاشق کس ندید

هر شبش قدر است و هر روزیش عید

خوشتر از ایام عشق ایام نیست

روزهای عاشقان را شام نیست

شام عاشق روز و روزش روز عید

عید او نوروز و نوروزش سعید

عشق خود سرمایه ی هر شادی است

بنده کی در عشق یار آزادی است

خواجگی عشق است جز او بندگی

جز برای عشق نبود زندگی

خاصه آنکو بنده ی عشق حق است

عشقباز آن جمال مطلق است

بنده ی عشق است سلطان همه

اینجهان جسم است و آن جان همه

هر که زین کوثر شرابی نوش کرد

جمله غمهای جهان فرموش کرد

بر مرادش گردش دور سپهر

بر هوایش تابش این ماه و مهر

آنچه او خواهد همان باشد همی

آنچه باشد او همان خواهد همی

او نمی خواهد بجز مطلوب دوست

هرچه باشد بی شکی مطلوب اوست

جان خود خواهد ولی بهر نثار

پرورد تن لیک بهر درد یار

خانمان خواهد ولی ویران دوست

هم زن و فرزند را قربان دوست

جان چه باشد زن چه و فرزند چیست

نقد جان هم در خور آن شاه نیست

رو فدا کن جان جان در راه او

جان جان قربان روی ماه او

جان و جان دادن فنا گشتن ازو

گشتن از خود فانی و باقی بدو

جان فدا کردن ز حق وارستن است

جان جان از قید جان هم رستن است

گنده تن کی در خور آن شه بود

کی به بزم کی خری را ره بود

تن فداسازی بود جان آن تو

جان ز تو باشد تن از جانان تو

مرده ای را تحفه ی جانان کنی

لاشه خر را هدیه ی سلطان کنی

در حقیقت جان خود می پروری

از قفس او را به گلشن می بری

می جهانی جان ز زندان بدن

می کشی خود را به فردوس عدن

می گریزی از عجوزی گنده پیر

جانب حوران بی مثل و نظیر

این نه قربانی بود ای دردمند

این بود از نفس خود بین آسمند

گر کنی قربان بکش جان عزیز

گردن جان را بزن از تیغ تیز

جان بگیر از جان و در راهش فکن

تا نماند از تو نی جان و نه تن

آن زمان از خود بکلی وا رهی

در فنا آباد مطلق پا نهی

خویش را فانی کنی در شاه خود

وارهی از قید نیک و قید بد

نی ز شادی نی ز غم ماند اثر

بگذری از آرزوها سربسر

نی تورا دل ماند و نی آرزو

نی به یاد آبرو باشی نه رو

هان و هان ای جان من بیدار شو

اینک آمد محتسب هشیار شو

نی نی اول محتسب همراه بود

از تو و خماریت آگاه بود

بند دستت محکم اندر دست اوست

سینه ات آماجگاه شست اوست

گردنت را کرده حبل من مسد

با دو صد خواری به خاکت می کشد

چون تو مستی نیست زآنت آگهی

وای بر تو چون ز مستی وارهی

خویشتن بینی شکسته دست و پای

دست و پایت بسته محکم از قفای

محتسب همراه با طبل و دهل

می زنندت اینقدر که لاتقل

می برندت سوی میدان جزا

تا در آنجا بنگری سوءالقضا

وه چه میدان محفل پیغمبران

انبیا و اولیا حاضر در آن

آه از آن رسوایی و درماندگی

وای از آن بیباکی و شرمندگی

پیش از آن کانجا رسی هشیار شو

با هزاران سوز و ماتم یار شو

گر بگرید عالمی در ماتمت

ای رفیق مهربان باشد کمت

گریه ی کس هم نیاید کار تو

جز خراش سینه ی پرخار تو

ماتم خود گیر خود ای کدخدا

گریه کن بر تن جدا بر جان جدا

گریه بر تن کن که بس نابود شد

خاک پستی بود آنچه بود شد

نعمت حق خورد و از خاکی نرست

بلکه ضایع کرد نعمت را و پست

گشت جزء این تن استیزه کار

سرکش از فرمان آن پروردگار

گریه کن بر تن که یک عالم مرض

تیر شد تن را و تن آمد عرض

سالها با جان نشست و جان نشد

غنچه شد پیش خزان خندان نشد

گریه کن بر جان که از جان برنخورد

غیر تیزاب دم خنجر نخورد

آنچه خود آورده بود از ملک جان

نی از آن مانده است جان و نی نشان

باز گردد تن به خاکستان پلید

خوار و زار و گنده مردار طرید

باز گردد جان به جانستان خجل

شرمناک و روسیاه و پا به گل

بالها بشکسته پرها ریخته

تار و پود عزتش بگسیخته

تا نشد بیگاه هنگام ندم

هان و هان بر رخش همت زن قدم

همتی کن این تن خود روح کن

روح را خود لجه ی سبوح کن

گلبنی در گلشنی چون وا شود

خاک آن را عطر گل پیدا شود

گر گلی با گل نشیند یک صباح

عطر ورد فی المساء منه فاح

این تنت با جان نشسته سالها

دیده از آن خارها و خالها

هیچ اثر از جان در او نامد پدید

نی حدیثی گفت از جان نی شنید

رفته از عمر تو پنجه بلکه بیش

از هزار افزون تورا منزل به پیش

روز رفت و آفتابت زرد شد

وان نفسهایت همه دم سرد شد

کی روی ره چون کنی ای نیکخو

فکری ار داری تو با من هم بگو

وقت تنگ و راه صعب و ناقه لنگ

کوه و دشت از تیغ دشمن پر شرنگ

از قدم زین پس نیاید ره بسر

چاره ای کن تا برآری بال و پر

فرصت پرواز کردن هم گذشت

این زمان ایام طی الارض گشت

چیست می دانی قدم باشد عمل

تنگ شد اکنون عملها را محل

بال و پر علم است آن هم فرصتی

بایدش پرواز یابد مدتی

چیست طی الارض دانی ای پسر

داده اندر راه جانان جان و سر

آن شهادت هست طی الارض تو

گشته اکنون این شهادت فرض تو

نیست منظور شهادت ای فلان

سر نهادن زیر تیغ دشمنان

نی همی غلتیدن اندر خون خویش

نی ز تیغ و نیزه کردن سینه ریش

بلکه باشد کشتن نفس و هوا

در هوای دوست خوردن غوطه ها

دل ز مهر جان و تن پرداختن

جان و تن را پیش او انداختن

دل تهی کردن ز یاد جان و تن

جان و تن دادن به راهش بی سخن

زنده شان خواهد گر او گو زنده باش

ور بخواهد سوخت رو آور به داش

جسم و جان و مال و فرزند و تبار

جمله را در راه او سازد نثار

جمله را سازد فدا در راه یار

پا زند بر جمله ابراهیم وار

چون ابراهیم آن خلیل بی مثال

کو گذشت از جان و فرزند و عیال