shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
نیر تبریزی

نیر تبریزی

میرزا محمدتقی مامقانی یا میرزا محمدتقی حجة الاسلام، متخلص به «نیر» و مشهور به «نیر تبریزی» در ۱۲ جمادی الاولی ۱۲۴۸ ه.ق در شهر تبریز به دنیا آمد. تحصیلات را نزد پدرش آغاز کرد. او تا سال ۱۲۶۹ ه.ق به یادگیری مقدمات مشغول بود و در این سال پدر را از دست داد. وی که برای تکمیل تحصیلات خود در ۲۲ سالگی عازم عتبات عالیات شده بود، در محضر عالمان آن سامان به کسب معارف دینی پرداخت و پس از اخذ درجه‌ اجتهاد به وطن مراجعت کرد. این فقیه، محدث، حکیم و شاعر زبردست به سه زبان فارسی، عربی و ترکی شعر می‌سرود. اشعار عاشورایی نیر امتیاز ویژه‌ای دارد. «دیوان نیر تبریزی» از سه بخش عمده تشکیل شده است: ۱. آتشکدهٔ‌ نیر (مثنوی عاشورایی) ۲. لآلی منظومه ۳. دیوان غزلیات. او پس از گذراندن ۶۴ بهار از زندگی در ۱۲ رمضان المبارک ۱۳۱۲ ه.ق در تبریز دار فانی را وداع گفت. بنا به وصیت خودش، جنازه‌اش را به نجف اشرف منتقل کردند و در قبرستان وادی‌السلام به خاک سپردند. آثار نیر تبریزی به همت آقای سید محمدرضا شهیم در گنجور در دسترس قرار گرفته است.

تولد:تبریز

تاریخ تولد:1248

وفات:نامشخص

تاریخ وفات:1312

شد فرشته ارض سوی آسمان

که فرشته ابر باز آمد دمان

گفت کای باران رحمت را تو ابر

در شگفتی مانده از صبر تو صبر

این جفاها را تحمل تا به کی؟

ای یمین قدرت دادار حی

حکم فرما تا ز ابر ای ذالفتوح

هین برانگیزم ز نو، طوفان نوح

باز صیحۀ رعدهای هولناک

زهرۀ این قوم سازم چاک چاک

یا بهل در جنبش آرم برق را

پاک سوزم خرمن، اهل رزق را

یا بیارم سنگها زین منجنیق

چون جنود ابرهه بر این فریق

گفت شه: ای طایر فرّخ سیر

با سلامت کن از این صحرا گذر

لب فرو بند از حدیث غیم و صحو

داستان های کهن گردید محو

رفت بر باد فنای عهد ذر

قصهٔ نوح و حدیث لا تذر

نیست در خورد قیاس این داستان

عشق در خون شست رسم باستان

این حدیث نوح و ابراهیم نیست

زاد این ره جز سر تسلیم نیست

یاری تو نزد ما آمد قبول

باره واپس ران از این دشت مهول

خار این وادی همه تیر بلاست

طور ایمن نیست اینجا کربلاست

بازگشت آن طایر فرخنده پی

از حضور حجت دادار حیّ