shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
ادیب صابر

ادیب صابر

شرف‌الادباء شهاب‌الدین ادیب صابر بن ‌اسماعیل ترمذی (کشته شده به سال ۵۴۶ هجری قمری) از شعرای عهد سلجوقی و خوارزمشاهی بود. اصل وی از ترمذ بود و شاعری او هم در آن شهر شروع شد. ولی بعدها در نواحی دیگر مانند مرو، بلخ و خوارزم روزگار گذرانید و به مدّاحی سنجر پرداخت. سنجر او را به رسالت نزد اتسز خوارزمشاه فرستاد. او چندی در خوارزم ماند و اتسز را مدح گفت. اتسز توطئه‌ای برای قتل سنجر ترتیب داده بود. ادیب صابر از آن آگاه شد و سنجر را مطلع کرد و نقشهٔ اتسز باطل گردید. به همین دلیل اتسز دستور داد او را در رود جیحون غرق کردند.

تولد:ترمذ

تاریخ تولد:505

وفات:نامشخص

تاریخ وفات:546

ای اوج چرخ قصر معالیت را شرف

اسلام و دین گرفته به تو نصرت و شرف

بر خاتم شرف نسب پاک تو نگین

واندر جهان ز خاتم پیغمبران خلف

نام تو نعت صورت و فعل تو آمدست

چونین بود بلی چو پیمبر بود سلف

توفیق تو ستوده تر از علم با عمل

تدبیر تو صواب تر از تیر بر هدف

تاثیر بخشش تو دهد میغ را سرشک

تایید کوشش تو دهد تیغ را علف

نه کوه و کان نظیر تو باشد به حلم و طبع

نه ابر و بحر مثل تو زیبد به کلک و کف

کوه از تو با تحیر و کان از تو با حسد

بحر از تو با خجالت و ابر از تو با اسف

رای تو را به کسب معالی همه ولوع

طبع تو را به تربیت دین همه شعف

پیش مدایح تو معانی گشاده در

پیش مناقب تو معالی کشیده صف

چرخی و اهل بیت پیمبر تو را نجوم

دری و خاندان نبوت تو را صدف

منت خدای را که بدین نسبت بلند

هر دو طرف تو را بود ای صاحب طرف

هرگز به مرتبت نبود چون تو خصم تو

هرگز چو بانگ کوس نباشد فغان دف

مقصور بر بزرگی توست اتفاق خلق

هرگز چو متفق نبود هیچ مختلف

ابری گه مکارم و ابر تو منتفع

بحری گه صنایع و بحر تو مغترف

ای تحفه نبوت و تاریخ اهل بیت

از چون منی مدیح بود بهترین تحف

در خوب روزگارم خواهم که بشنود

گوشم ز وصف جود تو آواز لاتخف

هم مال من تلف شد و هم حال من تبه

از فضل توست امید تلافی در آن تلف

در نظم شعر طاقم از آفاق برمنه

شعر مرا به طاق و حدیق مرا به رف

چون من سر قلم به ثنای تو تر کنم

پیش قلم قلم نهد از هر طرف طرف

تا در جهان ز آب و ز آتش بود نشان

این را بخار و نم بود آن را شرار و تف

خصم تو کشته باد چو آتش به زیر آب

و ایزد نگاه دار تو در حفظ و در کنف