shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
ادیب صابر

ادیب صابر

شرف‌الادباء شهاب‌الدین ادیب صابر بن ‌اسماعیل ترمذی (کشته شده به سال ۵۴۶ هجری قمری) از شعرای عهد سلجوقی و خوارزمشاهی بود. اصل وی از ترمذ بود و شاعری او هم در آن شهر شروع شد. ولی بعدها در نواحی دیگر مانند مرو، بلخ و خوارزم روزگار گذرانید و به مدّاحی سنجر پرداخت. سنجر او را به رسالت نزد اتسز خوارزمشاه فرستاد. او چندی در خوارزم ماند و اتسز را مدح گفت. اتسز توطئه‌ای برای قتل سنجر ترتیب داده بود. ادیب صابر از آن آگاه شد و سنجر را مطلع کرد و نقشهٔ اتسز باطل گردید. به همین دلیل اتسز دستور داد او را در رود جیحون غرق کردند.

تولد:ترمذ

تاریخ تولد:505

وفات:نامشخص

تاریخ وفات:546

دلم را دیده عاشق کرد عاشق

که دل را عشق لایق بود لایق

مراد از دیده معشوق است معشوق

دلم پیوسته عاشق باد عاشق

بدان دلبر سپردم دل که دارد

جمالش جمله حسن خلایق

تو گویی دیده را دیدار خوبی

به روی او حوالت کرد خالق

بدو دادند گویی حسن عذرا

به من دادند گویی عشق وامق

دلم را چشم مخمورش بدزدید

شنیدی نرگس مخمور سارق

ندیدم تا بدیدم چهره او

گل و نسرین شکفته بر شقایق

ببین رخسار و زلفش تا ببینی

موافق گشته مومن با منافق

زبس خون ریختن فاسق شد آن چشم

به جان بر وی نشاید بود واثق

فغان از وی فغان از وی که در عشق

مرا چون خویشتن کرده ست فاسق

اگر مدح شهاب الدین نباشد

نتابد بر شب من صبح صادق

ابوبکر بن مجدالدین که دینش

پناه اهل دین است از عوایق

سخن را کلک او جفت مساعد

سخا را دست او یار موافق

زکلک او مخالف را مخاوف

ز جود او موافق را مرافق

به کلک او نگه کن تا ببینی

بصیر اکمه و خاموش ناطق

بخواند چون قدر تقدیر فردا

نگردد جز قضا با علم سابق

زهی در علم همچون علم کامل

زهی در عقل همچون عقل حاذق

مقامت قبله اصحاب حاجات

کلامت قدوه اهل حقایق

در الفاظت معانی را فواید

در اخلاقت معالی را دقایق

معطر کرده ذکر خاندانت

زمین را از مغارب تا مشارق

همه با مکرمت داری تعلق

همه با محمدت سازی علایق

ز وصفت عاجز است این نظم معجز

به مدحت لایق است این لفظ رایق

وکیل رزقی از ایزد که ارزاق

به جود تو حوالت کرد رازق

ز رزق تنگ عیش تنگ دارم

مرا مگذار در چندین مضایق

همی تا نور مه بیش از کواکب

همی تا قدر شه بیش از بیادق

مبادت وقت نهمت هیچ مانع

مبادت روز عشرت هیچ عایق