shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
shahname picture
سام میرزا صفوی

سام میرزا صفوی

ابوالنصر سام میرزا صفوی (تولد ۹۲۳ قمری در مراغه، وفات ۹۷۵ قمری در قلعهٔ قهقهه در نزدیکی مشگین‌شهر) از فرزندان شاه اسماعیل یکم صفوی است که اهل هنر بوده و کتاب تذکرهٔ سامی یا تحفهٔ سامی را به سال ۹۵۷ قمری نوشته است. در زمینهٔ خوشنویسی هم از او آثار قابل توجهی باقی است. سام میرزا به تحریک اطرافیانش یک بار به سرپیچی از برادرش پرداخت، ولی بعداً پشیمان شد و از شاه تهماسب یکم درخواست بخشش کرد. شاه تهماسب، سام میرزا را بخشید و او را از خراسان به قزوین آورد و نزد خود برد و مدت ۱۲ سال او را ملازم خود قرار داد. در سال ۹۵۶ قمری سام میرزا از برادرش شاه تهماسب درخواست کرد که به او اجازه دهد که در محلی ساکن شود و به عبادت بپردازد. شاه تهماسب هم، تولیت آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی و فرمانداری اردبیل را به او داد. در این مدت که سام میرزا در اردبیل به سر می‌برد، محضر او محل رفت‌وآمد دانشمندان و فاضلان و شاعران و هنرمندان بود. در سال ۹۶۹ قمری سام میرزا از شاه تهماسب خواست که او را به خراسان بفرستد؛ شاه نیز موافقت کرد، اما بعد به تحریک مغرضان پشیمان شد و سام میرزا را با دو پسر خردسالش که ده ساله و دوازده ساله بودند به قلعهٔ قهقهه که در آنجا اسماعیل میرزا و دو پسر القاسب میرزا محبوس بودند فرستاد. چون شاهزاده‌ها در قلعه با یکدیگر ملاقات نمی‌کردند سام میرزا قصیده‌ای برای اسماعیل میرزا فرستاد که مضمون آن این بود که چون نوبت سلطنت به تو رسد می‌خواهم گوشه‌ای جهت من تعیین نمایی که در آنجا باشم و رعایت من به واجبی نمایی. نگهبان قلعه تمامی کاغذهای اسماعیل میرزا را برداشته و نزد شاه تهماسب فرستاد و شاه تهماسب بعد از خواندن آن قصیده در ماه جمادی‌الثانی ۹۷۵ قمری دستور داد سام میرزا و پسرانش را پس از شش سال حبس به همراه پسران القاسب میرزا به قتل برسانند.

تولد:مراغه

تاریخ تولد:923

وفات:مشگین‌شهر

تاریخ وفات:975


۶۳۴- امیر نظام الدین علیشیر: از کمال علو قدر و عظمت شأن محتاج به ستایش و بیان نیست :

۶۳۵- امیر شیخ نظام الدین احمد المشهور به سهیلی: از نژاد اتراک است و از غایت دقت طبع و صفای ادراک ...

۶۳۶- مولانا میر محمد صالح: پسر امیر نور سعید است که از اعاظم امرای جغتای ...

۶۳۷- مولانا میر آهی: از ترکان جغتای است و در زمان سلطان حسین میرزا در ...

۶۳۸- امیر حسین علی جلایر: طفیلی تخلص میکرد و ازامران سلطان حسین میرزا بود ...

۶۳۹- حسین قلی میرزا: از جماعت ترکان شاملوست پدرش امیر آخور صاحب قران ...

۶۴۰- آی غوت میرزا: پسر بایزید سلطان نبیره ی جانان سلطان است، استاجلو جدش امیر الامرای حضرت صاحبقران مغفور بود.

۶۴۱- یوسف بیک: از شعبه چاوشلو طایف ایست از استاجلو اگر چه ترک ...

۶۴۲- نارنجی سلطان ارس باری خوان: از ولایت ارسبار من اعمال کردستان است . در اوایل ...

۶۴۳- مولانا خیالی: در خدمت امرای ترک بسر می برد و در آخر بخدمت حضرت ...

۶۴۴- میر دوست طارمی: از جمله خدام آستان ملایک پاسبان امام انام و ...

۶۴۵- میر شاه علی: از امیرزاده های جغتای بود. جوانی رشید و هنرمند و ...

۶۴۶- میر مقبول قمی: اصلش ترک بود چون در بلده ی قم مقیم شده بود بقمی ...

۶۴۷- مولانا همایی: اصلش ترک بود و در جوانی ترک ترکی کرده! در ترقی ...

۶۴۸- یوسف بیک توشمال: از اقوام ایو اوغلی است که اصلشان از قوم جغتای است ...

۶۴۹- الله قلی: اصلش ترک است اما خود به تاجیکان شبیه تر است که بر ...

۶۵۰- بوداق بیک: ولد حصار بیک بهارلوست که میرآخور نواب صاحبقرانی ...

۶۵۱- طفیلی ابدال: از ترکان خراسان است در اول در کسوت درویشان میگشت ...

۶۵۲- مولانا آقا شوقی: در صاحب حسنی با شاعران ملاقات داشت بنابرآن شاعرشد این مطلع از اوست :

۶۵۳- مولانا مطیعی بیک: اصلش ترک است . اما در میان تاجیکان نشو و نما یافته این مطلع فارسی از اوست :

۶۵۴- مولانا وفایی: در اصل ترک است و پدران او در خدمت امرای ترک می بوده اند این مطلع از اوست :

۶۵۶- حاجی آقا لر: لر است خود او میگوید از نسل اتابکان لرستانم مردی ...

۶۵۷- میرزا بوداق: اگر چه ترک است اما مدتها در میان تاجیکان بسر برده و میباشد این مطلع از اوست :

۶۵۸- نگاهی جغتایی: اصلش از ترکان جغتای است . جوانی عاشق پیشه بود و ...

۶۵۹- مولانا امتی: در خدمت داروغه فراشخانه نواب حضرت صاحبقرانی می ...

۶۶۰- موسی بیک: اگر چه اصلش کرد است اما در تبریز متولد شده علم ...

۶۶۱- مولانا یرتیلمیش: از ترکان چمش کزک است، رمال خوب و ندیم مرغوب بود ...

۶۶۲- مولانا جدیدی: اصلش از میرزاده های ترکان بود، و در اوایل خود نیز ...

۶۶۳- مولانا حبیبی برگشادی: از برگشاد آذربایجان است اول در خدمت سلطان یعقوب ...

۶۶۴- مولانا سوسنی: ا زترکان قره قویونلوست، اول در سلک قورچیان نواب ...